Onderzoek naar de rol van eenvoudige vragen in het versterken van autonomie
In dit project verkennen we hoe reflectieve vragen kunnen bijdragen aan meer eigenaarschap en zelfsturing in het begeleidingsproces. De vragen sluiten aan bij de vijf fasen van het O⁵-perspectief – Opmerken, Onderzoeken, Ontwerpen, Ontwikkelen en Ontplooien – en worden ontwikkeld als lichte, toegankelijke hulpmiddelen die cliënten uitnodigen om actief te reflecteren, binnen of buiten het gesprek.
Niet nóg een kaartenserie voor in de kast
We kennen het allemaal: prachtige kaartensets en doosjes die uiteindelijk ongebruikt op een plank belanden. Dat is nadrukkelijk niet ons doel. Deze reflectieve vragen zijn geen kant-en-klare interventies en nemen ook zeker niet de plek van de therapeut of begeleider in. Wat we wél onderzoeken, is hoe eenvoudige vragen – mits op het juiste moment en met de juiste intentie ingezet – cliënten kunnen helpen om zelf richting te geven aan hun proces.
Een onderzoekende houding, geen pasklare antwoorden
De vragen zijn ontworpen om stil te staan, te vertragen of juist beweging op gang te brengen. Ze nodigen uit tot zelfonderzoek, niet om te verklaren of te analyseren, maar om te voelen, verwoorden en verkennen. De kracht zit in hun eenvoud: een goed gekozen vraag op het juiste moment kan ruimte openen voor betekenis, eigenaarschap of keuze.
Inbedding in het O⁵-perspectief
Elke vraag is verbonden met één van de vijf fasen van het O⁵-perspectief. Niet als vast stramien, maar als richtlijn voor procesbewust werken. De kaarten helpen om de focus te houden op wat deze fase van iemand vraagt – niet als therapeutisch doel, maar als uitnodiging tot bewustwording en richting.
Samenwerking met professionals
We ontwikkelen deze vragen in samenwerking met therapeuten, psychologen en ervaringsdeskundigen. Niet om tools aan te reiken die het werk voor hen moeten ‘doen’, maar om te verkennen hoe eenvoudige, procesgerichte vragen ondersteunend kunnen zijn aan bestaande vormen van begeleiding. Het duale perspectief staat hierbij centraal: de cliënt brengt eigen kennis, gevoelens en richting in; de professional biedt ruimte, scherpte en kaders om dat proces te dragen.
Status van het project
We bevinden ons in de onderzoeksfase. Verschillende vormen en formuleringen van de vragen worden in de praktijk getest. We kijken daarbij niet alleen naar effectiviteit, maar vooral naar bruikbaarheid: Wat werkt echt? Wat versterkt zelfsturing? Wat helpt cliënten om op eigen wijze betekenis te geven aan hun proces?
