Confirmation bias

Bevestigingsbias

Waarom we onze eigen gelijk willen bewijzen (en hoe je het kunt stoppen)

Ken je dat? Je hebt een mening over iets, en dan kom je alleen maar informatie tegen die die mening bevestigt. Dat is bevestigingsbias! We hebben allemaal de neiging om informatie te zoeken en interpreteren op een manier die past bij wat we al geloven.

Gevolg? We zien de wereld niet zoals die is, maar zoals we willen dat die is. Dat kan leiden tot verkeerde beslissingen, conflicten en zelfs haat.

Hoe werkt dat dan?

• Zoeken: We googelen vooral dingen die onze mening bevestigen. Zie je die ene studie die jouw standpunt onderbouwt? Die deel je meteen op Facebook! Maar die 10 studies die het tegenovergestelde zeggen? Die negeren we liever.
• Interpreteren: We verdraaien informatie om die te laten passen bij wat we al denken. Lees je een nieuwsartikel dat jouw mening tegenspreekt? Dan is de journalist vast bevooroordeeld of weet die er niks van.
• Herinneren: We onthouden vooral dingen die onze mening bevestigen. Dat ene leuke complimentje van die ene persoon? Dat onthouden we nog jarenlang. Die kritiek van je baas? Was dat gisteren alweer?

En wat zijn de gevolgen?

• Polarisatie: We worden steeds extremer in onze meningen. We luisteren alleen nog naar mensen die het met ons eens zijn, en discussiëren is onmogelijk geworden.
• Volharding: We houden vast aan onze mening, zelfs als bewezen is dat die fout is. We negeren tegengestelde informatie of bagatelliseren die.
• Primacy-effect: We vertrouwen meer op informatie die we eerst horen. Dus als de eerste paar dingen die je leest over een onderwerp jouw mening bevestigen, is de kans groot dat je die mening blijft houden, zelfs als je later tegengestelde informatie krijgt.
• Illusoire correlatie: We zien verbanden waar die niet zijn. We denken dat twee dingen samenhangen, terwijl dat helemaal niet zo is.

Wat kan je ertegen doen?

• Zoek tegengestelde informatie. Ga bewust op zoek naar informatie die jouw mening tegenspreekt. Lees nieuwsartikelen van verschillende kanten, praat met mensen met andere meningen.
• Wees kritisch. Denk na over de informatie die je consumeert. Is de bron betrouwbaar? Is de informatie objectief? Probeer de argumenten van beide kanten te begrijpen.
• Stel je eigen mening in vraag. Durf te twijfelen aan je eigen overtuigingen. Ben je écht zeker van wat je gelooft?
• Praat met mensen. Praat met mensen die andere meningen hebben dan jij. Probeer hun standpunt te begrijpen, en leg je eigen mening uit.
• Blijf open-minded! Wees bereid om je mening te veranderen als je nieuwe informatie krijgt.

Bevestigingsbias is een krachtige bias, maar we kunnen er zeker wat aan doen. Door bewuster te zijn van onze eigen vooroordelen, kunnen we onze denkpatronen veranderen en betere beslissingen nemen.

Bonustip: Let op je eigen taalgebruik! We gebruiken vaak onbewust taal die onze eigen mening bevestigt. Probeer neutraler te zijn in je taalgebruik, zodat je je eigen bias minder beïnvloedt.